ჯიბრან ხალილ ჯიბრანი, ამინ არ-რეიჰანი - მცირე პროზა, ესეისტიკა
|
ქართული აკადემიური წიგნი, თბილისი 2015, 232 გვ.
ISBN : 978-9941-9371-4-9
არაბულიდან თარგმნეს: დარეჯან გარდავაძემ, ნინო დოლიძემ, იზოლდა გრძელიძემ, ინგა ზურაბიშვილმა, ნინო სურმავამ
აღმოსავლეთსა და დასავლეთს შორის ბედნიერების ძიებაში მაჰჯარის (ამერიკაში სირიულ-ლიბანური ემიგრაციის) ტრანსკულტურული სკოლის ლიტერატურა, მიუხედავად იმისა, რომ იქმნებოდა არაბული რეგიონის გარეთ (მრავალმა ქრისტიანულმა ოჯახმა იძულებით დატოვა ოსმალეთის პერიოდის სირია მე-19ს-ის მეორე ნახევარში იქ შექმნილი უმძიმესი სოციალ-პოლიტიკური ვითარების გამო. მიგრაცია ძირითადად ხდებოდა რამდენიმე მიმართულებით: ეგვიპტეში, საფრანგეთში, ინგლისში, ბრაზილიასა და ამერიკაში), რეალურად იყო მე-20 საუკუნის დასაწყისის ნაჰდას (აღორძინების) არაბული მოძრაობის განუყოფელი და ძალიან მნიშვნელოვანი ნაწილი, რადგან ის იყო როგორც არაბული კულტურის მოდერნიზაციის ერთ-ერთი ძლიერი კატალიზატორი, ასევე დასავლური ღირებულებების აღმოსავლურ კულტურასთან პოზიტიური კუთხით სინთეზის ინიციატორი. მარონიტმა არაბებმა შეძლეს ცხოვრების მოძველებული, ტრადიციული წესებიდან ახალ, თანამედროვე მოდელზე შედარებით უმტკივნეულოდ გადასვლა და რაც ყველაზე მთავარია, უდიდესია მათი ღვაწლი მე-20 საუკუნის დასაწყისში დასავლეთისთვის (ამერიკისა და ევროპისთვის) მუსლიმური ახლო აღმოსავლეთის არაბებისა და ისლამის პრინციპების ჭეშმარიტი სახით წარდგენასა და გაცნობაში, რისთვისაც საყოველთაო მადლობა და აღიარება დაიმსახურეს მთელი პროგრესული მსოფლიოს, უპირველეს ყოვლისა კი, მუსლიმთა მხრიდან.1 ამ მისიის განხორციელება მაჰჯარის სკოლამ თავისი ორენოვნებით შეძლო (ამ სკოლის ბევრი წარმომადგენელი ჯერ ლიბანში მისიონერულ სკოლებში დაწყებული განათლებით და შემდეგ, დასავლეთში იძულებითი ემიგრაციის პირობებში, უცხო ენობრივ გარემოში მათი სრული ადაპტირებით ორენოვან ავტორად ჩამოყალიბდა). ამ მწერლებმა თავიანთი ბილინგვურობით მიაღწიეს თარგმანის პროცესის უმაღლეს საფეხურს და მის ყველაზე ცოცხალ ფორმას – შეძლეს მათი მასაზრდოებელი კულტურული ფასეულობების ინტერპრეტაცია და ინტელექტუალური და ლიტერატურული ღირებულებების უდანაკარგოდ გადატანა ერთი ენობრივი სისტემიდან 1 ალ-ჰასან იბნ ტალალი, ქრისტიანობა არაბულ სამყაროში. თბილისი, 2009.
(წინასიტყვაობა ქართული გამოცემისთვის).
მეორეში.1 შეიძლება ითქვას, რომ ეს მწერლები თავიანთ ინგლისურად დაწერილ და ამერიკაში გამოცემულ ნაწარმოებებში უშუალოდ `პირველწყაროდან~ არიან თარგმნილნი თავიანთ მიერვე, ეს კი სათარგმნი ენისა და თარგმანის ენას შორის არსებული ე.წ. `ტექსტთაშორისი~ საფეხურის მათ მიერ სავსებით წარმატებით გადალახვის მაჩვენებელია. მეცნიერები, რომლებიც იკვლევენ მე-19 ს-ის ბოლო - მე-20 ს-ის განმავლობაში არაბულ სამყაროში მიმდინარე მოდერნიზაციის პროცესს, უპირისპირდებიან იმ იდეას, რომ `ნაჰდა~ არის პროცესი, რომელიც დროის გარკვეულ მონაკვეთში უნდა დასრულდეს. როდესაც განიხილავენ ნაჰდას და იმ საკითხს, თუ რა არის `იმპორტირებული~ და რა არის `თვითმყოფადი~ არაბული კულტურისთვის, მათ მიაჩნიათ, რომ ამ კვლევის ისტორიის მთავარი ფუნქცია არის ის, რომ აჩვენოს უწყვეტობა ამ მოდერნიზაციის პროცესისა.2 პროცესის უწყვეტ რეჟიმში გადაყვანაში კი მაჰჯარის სკოლასა და მის ფარგლებში შექმნილ ლიტერატურას განუზომლად დიდი როლი აქვს.
ამ კრებულში თავმოყრილი მცირე პროზისა და ესეისტიკის ნიმუშები მაჰჯარის სკოლის ორი გამორჩეული ლიდერის – ამინ არ-რეიჰანისა (1876–1940) და ჯიბრან ხალილ ჯიბრანის (1883– 1931) არაბულენოვანი მემკვიდრეობიდან არის შერჩეული. ჯიბრანისა და რეიჰანის აღიარება არა მხოლოდ ლიბანში და მათ არაბულ სამშობლოში, არამედ ამერიკაშიც მოხდა, მათი სახელები შესულია ამერიკულ დიდ ენციკლოპედიებში. მათი თხზულებები თარგმნილია მსოფლიოს მრავალ ენაზე. გვინდა, ქართველ მკითხველსაც ჰქონდეს საშუალება, გაიცნოს და იკითხოს ისინი მშობლიურ ენაზე.
გამოხმაურება: შენიშვნა: HTML კოდი არ ითარგმნება!
შეფასება: ცუდი კარგი
შეიყვანეთ სურათზე გამოსახული კოდი: