ჩიტო რუხაძე - ფამადიჰანა

ქართული აკადემიური წიგნი

თბილისი 2013, 96 გვ. 

ფრანგულიდან თარგმნა ლია რუხაძემ

ვავა რომ გაიგებს, რა საფრთე ემუქრება მის მშობლიურ სოფელს, გადაწყვეტს "დაბრუნდეს", მხოლოდ დაბრუნების რიტუალის - ფამადიჰანას - ჩატარების გარეშე, რომელსაც ის სიცოცხლეშივე ეწინააღმდეგებოდა. ეხლა მის ვაჟს, ფელიქსს, მოუწევს შეასრუოს მამის ნება - უარი თქვას ოჯახის გამაჩანაგებელ რიტუალზე და, ისევ მამის დახმარებით, დაიცვას თავისი მიწა ბოროტი ძალის ხელყოფისაგან, დაინარჩუნოს ის ჭეშმარიტად ღირებული, რაც წინაპრებმა დაგვიტოვეს.

მოვუფრთხილდეთ ყველანაირ კულტურულ მემკვიდრეობას - მხოლოდ ამით მივაგებთ ღირსეულ პატივსმამა-პაპათა ხსოვნას. 

მთარგმნელისაგან

1939 წლის 9 აგვისტოს გაზეთი „ნიცის მაცნე“ იუწყებოდა: 19 ივლისს დაიბადა მარი-ელენ (ჩიტო) რუხაძე; მამა - ვლადიმერ რუხაძე, წარმოშობით ქართველი, დედა - მარი სანტრო, ფრანგი.

6 აგვისტოს სენ პიერ დე ფერიკში შედგა ნათლობა. ნათლია - პრინცესა ანტუანეტ მიურატი. დიდი ზეიმით აღინიშნა ნათლLობა. სუფრას თამადობდა ჩვენი სახელოვანი თანამემამულე, მისი აღმატებულება პრინცი ნაპოლეონ მიურატი*, რომელმაც, ქართული წესის თანახმად, სათითაოდ შესვა ოცდაათივე თანამეინახის სადღეგრძელო. მათ შორის იყვნენ თავადი თენგიზ დადეშქელიანი, პრინცი და პრინცესა დადიანები, ახვლედიანები, ბატონები: ქოჩაკიძე, მაღლაკელიძე, ჭეიშვილი,

გურგენიძე, შავგულიძე და სხვ.ჩვენი საუკეთესო სურვილები პატარა მარი-ელენს, მონათლულს ფრანგულ-ქართული მეგობრობის ნიშნით. ჩიტოს მამა, ლადო რუხაძე (1902-1998) დაიბადა ხონში. დაამთავრა ქუთაისის კლასიკური გიმნაზია და ახლადგახსნილი თბილისის უნივერსიტეტის სტუდენტს მოუსწრო იმ ავბედითმა 20-იანმა წლებმა. გაუჭირდა სამშობლოს და ახლობლების დატოვება. პირველად საზღვარს გადასული უკან გამობრუნებულა, მაგრამ 26-ში უკვე საბოლოოდ წავიდა. სხვებთან ერთად მასაც დიდხანს არ სჯეროდა, რომ ეს სამუდამო იყო და სამარადისო განსასვენებელს ლევილის ქართულ სასაფლაოზე ჰპოვებდა...